W dniach 30 – 31 marca 2018 w Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia w Wałbrzychu odbyła się międzynarodowa konferencja pt. „Muzea geologiczne. Kolekcje, ekspozycje, popularyzacja – w 100 rocznicę urodzin Eufrozyna Sagana”. Wzięli w niej udział naukowcy, kierownicy i przedstawiciele większości polskich muzeów przyrodniczych i instytutów naukowych posiadających w swoich zbiorach kolekcje geologiczne i paleontologiczne (Kraków, Warszawa, Gdańsk, Poznań, Jelenia Góra, Wrocław) oraz goście zagraniczni z Niemiec (Chemnitz) i Czech (Žacleř).
Konferencja została zorganizowana dla uhonorowania 100 – lecia urodzin wałbrzyskiego paleobotanika i muzealnika Eufrozyna Sagana, który w listopadzie zeszłego roku otrzymał, dzięki staraniom Fundacji Museion i pracowników Starej Kopalni w Wałbrzychu, tytuł „Zasłużonego dla Miasta Wałbrzycha”. Oprócz omówienia sylwetki Eufrozyna Sagana oraz oceny jego wkładu do nauki na konferencji poruszone zostały kwestie kluczowego znaczenia Wałbrzycha w badaniach paleobotanicznych prowadzonych od XVIII w. oraz współczesne problemy prezentacji zbiorów geologicznych i popularyzacji nauk o Ziemi.
Konferencji towarzyszyła otwarta 30 marca wystawa zatytułowana „Ślady… Eufrozyn Sagan i życie zapisane w kamieniu”, na którą składają się fotografie, dokumenty i wybrane eksponaty z liczącej ponad 4 tys. okazów kolekcji makroflory i fauny karbońskiej Eufrozyna Sagana zdeponowanej w Starej Kopalni. Wystawa będzie prezentowana przez trzy miesiące. Można na niej obejrzeć unikatowe i wciąż słabo poznane, w niektórych przypadkach czekające na oznaczenie gatunkowe, skamieniałości górnokarbońskiej fauny lądowej i słodkowodnej. Wśród nich wije, artropleury, mieczogony, liścionogi, pajęczaki, staroraki oraz ślimaki. Specjalnie na tę okazję przywieziono z Niemiec skamieniałość pajęczaka Schneidarachne saganii nazwaną tak od nazwiska wałbrzyskiego odkrywcy i bohatera wystawy. Większość rzadkich i cennych dla nauki eksponatów została pokazana publicznie po raz pierwszy. Obok nich zaprezentowano liczne prace plastyczne, które Eufrozyn Sagan tworzył od lat 40-tych do końca 80-tych XX w. pochodzące ze zbiorów rodziny, ukazujące jego osobowość w zupełnie nowym i zaskakującym świetle. Wystawie towarzyszą prace grupy młodych wałbrzyskich twórców inspirowane geologią i paleontologią, a także elementy dźwiękowe.
* * *
Eufrozyn Sagan (1916 – 1995) – paleobotanik, w latach 1950 – 1975 kierownik Muzeum w Wałbrzychu, w latach 1976 – 1981 jego wicedyrektor. Niestrudzony popularyzator wiedzy przyrodniczej wśród społeczności Wałbrzycha i okolic, organizator lokalnych struktur Polskiego Towarzystwa Miłośników Nauk o Ziemi i Członek Honorowy tego stowarzyszenia, opiekun młodzieżowego Koła „Kolumbów”, autor publikacji naukowych, twórca liczącej ponad 4000 okazów muzealnej kolekcji makroflory karbońskiej oraz odkrywca kilkudziesięciu unikalnych na skalę światową skamieniałości zwierzęcych. Na jego cześć nazwano odkryty przez niego nowo wydzielony gatunek pajęczaka – Schneidarachne saganii oraz rośliny Boulayatheca saganii i Saganophycos sinus.
