Decyzję o powrocie podejmowali najczęściej ojcowie, głowa rodziny, bardzo rzadko kobiety. Najczęściej za powód podawano chęć odbudowy ojczyzny, chęć działania na swojej ziemi. Niektórzy we Francji czuli się obco, innych przekonały słowa specjalnie wysyłanych przez rząd polski do Francji agitatorów. Jeszcze inni latami odkładali fundusze na dom w rodzinnej wsi: dla nich decyzja o powrocie była tylko kwestią czasu. Z ok. 400 tys. Polaków we Francji ostatecznie na powrót zdecydowało się od 55 do 80 tys. osób.
„Generalnie powrotowi towarzyszyły obietnice znacznie lepszych warunków życia: edukacji, pracy etc. Powiadano nawet o jabłkach, że są lepsze”. Helena Draus
- Pożegnanie wyjeżdżających z Francji Polaków. 10. lipca 1946 r. Źródło: ze zbiorów Zbigniewa Jóźwiakowskiego.
- W podróży do Polski, 1946 r. Źródło: ze zbiorów Łucji Nowak.
- Wyjazd do Polski. Źródło: ze zbiorów Zbigniewa Jóźwiakowskiego.
- Poświadczenie rejestracji emigranta dla Czesławy Paczkowskiej wydane przez Konsulat Generalny
- Paszport (druga strona) wydany przez Konsulat Generalny Rzeczpospolitej Polskiej w Lille dla górnika Antoniego Topora z rodziną. 1946 r., powrót do Polski. Źródło: ze zbiorów Zbigniewa Jóźwiakowskiego.
